Преглед на кодот на Упатство:Анонимност на мрежата

== Како да ја заштитите Вашата приватност? ==

Според Член 25 од Уставот на ''Република Македонија'', ''На секој граѓанин му се гарантира почитување и заштита на приватноста на неговиот личен и семеен живот, на достоинството и угледот''.
 
Ова се однесува и на Вашите онлајн активности. Денес Мрежата претставува 50% од времето за многумина во светот, со што Интернет станува вториот (можеби и примарен) дом за голем број луѓе во светот. Блогери, корисници на Google, MySpace, други социо-вмрежувачки сајтови каде откривате парче од својата интима. Да, Вие сте се сложиле тоа да е така. На пример, Вие одлучивте дека другарите сакаат да ги гледаат песните кои ги слушате кога сте ја вклучиле таа можност во Вашиот плеер кој испраќа податоци до last.fm со што Вие сте скроблиран. Но постојат и многу други начини да се земе парче од Вашата приватност на начин со кој Вие не се сложувате и не сте го одобриле. Дали преку колачињата во прелистувачот, преку сајтови кои вршат профилирање или преку директно влегување во Вашиот компјутер со класичен кракерски упад. Сето тоа може да се спречи. Вие имате право на приватност и тоа треба да го почитува секој. И мене не ми е гајле ако мојот сосед види што споделувам на мојот компјутер, што ми може? Но постојат институции кои и тоа како ги интересира што прават одредени личности. Некогаш тоа може да сме и ние.

Ова упатство треба да ви помогне да инсталирате и конфигурирате Tor, Privoxy и некои екстензии за Firefox за нивно користење, како и да конфигурирате актуелни IM/IRC/E-пошта клиенти.

'''ЗАБЕЛЕШКА''': ''Не го користете ова упатство за злоупотребување на било какви онлајн услуги. Целта на ова упатство е добронамерна. Во спротивно авторот на текстот како и целиот тим кој работи на ова Вики и заедницата на слободен софтвер од нашата земја не презема никаква одговорност''.

== Tor ==
[[Слика:Eff_tor.png|thumb|Логото на Tor]]
Tor или ''The onion router'', е слободен софтвер кој Ви овозможува да се одбраните од анализирањето на сообраќајот на интернет, преку поставување на одредени рутирачки правила според кои Вашата приватност и слобода на Интернет ќе бидат зачувани. Tor Ве заштитува преку преместување на комуникациите во дистрибуирана мрежа која функционира со помош на сервери на доброволци од светот. Илјадници го користат Tor. Бројката на корисници на „кромидот“ е поголема отколку бројката на релеи во мрежата на Tor. Тоа понекогаш го прави сурфањето побавно отколку директниот пристап до услуги на Интернет. Но 5-10 секунди чекање, доколку навистина не зависите со време, не се многу ако земете во предвид какви се не влади и институции постојат во светот. За Tor има пакети за речиси секоја дистрибуција. Неговото рачно компајлирање не е воопшто голем проблем ако ги следите упатствата за инсталација. Доколку сте решиле да користите неслободен софтвер, веќе имате друг (и можеби) поголем проблем со Вашата приватност и безбедност на податоците, а за корисниците на GNU/Linux, доволни ќе се следните чекори.

== Инсталирање на Tor (за GNU/Linux) ==

=== Комапјлирање од изворен код ===

 # Симнете го Tor од [http://www.torproject.org/download.html.en сајтот за симнување].
 # tar xzf tor-<верзија>.tar.gz
 # cd tor-<верзија>
 # ./configure && make

Стандардно (како во примеров) Tor ќе се инсталира во /usr/local/. Со root привилегии извршете ја следнава команда:

 # make install 

Сега треба да имате извршна датотека tor. Проверете во терминал:

 # tor --help

Ако е се во ред, ќе се испишат неколку помошни линии на Tor.

=== Инсталирање на бинарен пакет ===

Треба да знаете која дистрибуција ја користите и кој систем за справување со пакети.

=== Ubuntu/Kubuntu/Edubuntu и Debian ===

 # sudo apt-get install tor

=== Fedora (Core X) ===

Како root:
 # yum install tor

=== Slackware ===

Симнете пакет од [http://www.linuxpackages.net]. Инсталирајте го како root:

 # installpkg tor-<верзија>.tgz

=== Archlinux ===

 # pacman -S tor

== Конфигурирање и пуштање на серверот ==

Најчесто ви е потребно да го подигнете Tor во улога на клиент на локално ниво. Во зависност од дистрибуцијата, најчесто е доволно добро конфигурирана датотеката ''/etc/tor/torrc'' (во различни дистрибуции може да е на различна локација). Сепак, самата датотека е и HOWTO, значи прекрасно документирана, такашто ако внимателно ја прочитате нема да имате проблем да сфатите што сѐ е подесено таму. 

Во некои ситуации датотеката torrc-dist (некаде и torrc.sample) е подобро конфигурирана (ќе осетите преку функционирањето на Tor), во тој случај само копирајте ја врз /etc/torrc:

 # cp /etc/tor/torrc.sample /etc/tor/torrc

Откако ќе се уверите дека се е како што сакате, пуштете го серверот преку системот за пуштање сервиси на вашата дистрибуција (/etc/rc.d/tor и /etc/init.d/tor се најчест случај скрипти за подигање на Tor даемонот).

== Privoxy ==

Privoxy е веб прокси со напредни можности за филтрирање на протокот податоци кој ќе го пуштите низ него, можност за изменување на веб-податоците како и можност за справување со колачиња, пристап, отстранување на реклами итн.

Ако го следите [http://www.privoxy.org/user-manual/quickstart.html ова], тогаш нема да имате проблеми да го конфигурирате Privoxy. Исто како и Tor има пакети за речиси секоја дистрибуција. Ако инсталирате преку компајлирање на изворниот код, поради комплексноста на процесот следете го [http://www.privoxy.org/user-manual/installation.html ова упатство].

Откако ќе се уверите во валидноста на config датотеката на Privoxy, проверете дали во неа ја има оваа линија:

 forward-socks4a / localhost:9050 . 
(има точка на крајот, не ја заборавајте)

Ако ја нема оваа линија, додајте ја.

Подигнете го privoxy преку скриптите за дигање на сервиси.

== Прелистувачи и IM клиенти ==

=== Firefox ===
Ок, прелистувачот е 50% од нашата онлајн работа. Ако нема прелистувач, речиси е невозможно да се работи онлајн. Firefox е ударната апликација за која треба да имате поставено заштита. За таа цел постојат неколку екстензии како што е FoxTor, која пред да ја инсталирате треба да знаете дека прави одредени измени во вашата конфигурација на Firefox, дотаму што дури и бриши кеш, историја на сурфање, исклучува јаваскрипти итн. Значи, бидете внимателни. Не е задолжително да користите FoxTor, сепак.

Во Firefox одете во: 
 '''Уреди -> Преференции -> Напредно -> Мрежа -> Поставувања'''

('''анг'''. Edit-> Preferences -> Advanced -> Network -> Settings)
Кликнете на ''Manual proxy configuration'' и пополнете ги само полињата за ''HTTP Proxy'' и ''SSL Proxy''. Во двете полиња ставете вредност ''localhost'', порт: 8118 (портот на Privoxy).

Во полето ''No proxy for: '' ставете ''localhost, 127.0.0.1''.

Пробајте да сурфате. Ако осетите разлика во брзината (како што напоменавме, ИМА разлика кон побавно) тогаш веројатно се е подесено како што треба. За да се осигурате, одете [http://whatismyip.oceanus.ro/ овде] и видете „каде се наоѓате“.

=== Pidgin ===

За глобално поставување на прокси одете во:
 '''Алатки -> Преференции -> Мрежа'''
('''анг''': Tools -> Preferences -> Network

Таму има паѓачко мени ''Прокси сервер''. Изберете SOCKS 5. Во полето ''Host'' ставете ''127.0.0.1'', а во полето ''Port'' ставете 9050.

За различни поставувања, секој протокол во јазичето ''Напредно'' ја има истата оваа можност, со таа разлика што подесувањата ќе се однесуваат само за тој протокол.

== IRC ==

Секој клиент користи различни поставувања.

=== XChat ===

Одете во:
 '''Поставувања -> Преференции -> Мрежа -> Поставувања за мрежа -> Прокси сервер'''

('''анг''': Settings-> Preferences -> Network -> Network setup -> Proxy server and configure)

И поставете ги следните вредности:
 Hostname: 127.0.0.1
 Port: 9050
 Type: Socks5

Потоа чекирајте го копчето „Користи прокси сервер“ во дијалогот за преференции.

=== Konversation ===

=== Irssi ===

Во [[Irssi]] треба да направите измени кај серверот и регистрирањето на Вашето корисничко име и лозинка:

 irssi: /server add -auto -network freenode <IP> 6667

Препорачано е <IP> да е адреса која лесно ќе ја паметите (пр. 10.40.40.40)

Потоа додајте линија за регистрирање на Вашиот ник:

 irssi: /server add -auto -network freenode 10.40.40.40 6667 (лозинка) (ник)

Исклучете го [[Irssi]] и вклучете го со командата:

 # torrify irssi

Ако го користите постојано, додајте alias на командата во ~/.bashrc:

alias irssi='torrify irssi'

Со што кога ќе ја извршите командата irssi ќе се пушта ''торифицирана'' верзија на Irssi.

== KDE глобални поставувања ==
[[Слика:Proxykde.png|thumb|Поставување на анонимност во KDE]]
[[KDE]] апликациите ги читаат глобалните поставувања, а потоа читаат од поставувањата што може да се подесат во самите нив. Пр. ако имате подесено во Control Centеr мрежно поставување кое ќе вели дека мрежниот сообраќај треба да се одвива преку прокси, тогаш тоа ќе важи и за [[Konqueror]] и за [[Konversation]], па се до [[Kopete]].

Отворете го Control Center и одете во:

  '''Интернет & Мрежа -> Прокси'''
('''анг''': Internet & Network -> Proxy)

Чекирајте го копчето „Рачно поставување на прокси“ ('''Manually specify the proxy settings''') и кликнете на Постави ('''Setup'''). 
Во првите две полиња (HTTP и HTTPS) ставете '''localhost''' како адреса (или 127.0.0.1), а како порт 8118. Не поставувајте ништо за [[FTP]].


[[Категорија:Упатства]]