GNU/Linux: Разлика помеѓу преработките

Од Сподели wiki
Прејди на прегледникот Прејди на пребарувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 1: Ред 1:
Зборувајќи за слободен софтвер би било премногу сурово да не се спомене слободниот софтвер [[GNU/Linux]]. Како главен претставник на нашата заедница (општо во светот) [[GNU/Linux]] е систем кој смени многу работи во текот на развојот на информатичката технологија. Многумина кога велат Linux, впрочем мислат на [[GNU/Linux]], а често пати некои [[GNU]] го поистоветуваат и со име на дистрибуција, во смисла „Кажи ми нешто за Федора, доста само за [[GNU]] пишувате“ и сл. [[GNU]], Linux, [[GNU/Linux]] или како сакате, тоа е систем кој на многумина им ги отвори очите во однос на тоа како навистина изгледа информатичката технологија. Дека не се е само во глувчето и волшебниците (Wizards) и дека покрај еден оперативен монополизиран оперативен систем, ако се смета секоја дистрибуција за посебен оперативен систем, стојат уште стотици други системи, или само уште еден кој наместо да оди гради в гради во борба со монополот, ќе го фати за раче да му покаже како треба да се доминира во светот.
Како главен претставник на [[Слободен софтвер|слободниот софтвер]], [[GNU/Linux]] е систем кој смени многу работи во текот на развојот на информатичката технологија. Многумина кога велат [[Linux]], впрочем мислат на [[GNU/Linux]], а често пати некои [[GNU]] го поистоветуваат и со име на дистрибуција. [[GNU]], [[Linux]] или [[GNU/Linux]], тоа е систем кој на многумина им ги отвори очите во однос на тоа како навистина информатичката технологија треба да влијае врз општеството во позитивна насока.  


== GNU ==
Во почетокот на 90-те беше напишан поголемиот дел од [[GNU]] системот, со исклучок на [[Јадро|јадрото]] на оперативниот систем. Во 1992, [[GNU]] сеуште нема употребливо јадро. Иако за почеток на напорите да се напише јадро на системот [[GNU]] е [[Hurd]], проектот сепак како примарно јадро го усвојува [[Linux]] [[Јадро|јадрото]]. Со комбинација на [[GNU]] системот со [[Linux]] се добива комплетен оперативен систем: [[GNU/Linux]]. Започна да се формира заедница на корисници на овој систем. Започнаа да се формираат...


[[GNU]] - доаѓа од англискиот збор [[GNU]] и има две значења. Едното значење е тип на [http://en.wikipedia.org/wiki/GNU афричко говедо], чие лице е и [http://www.gnu.org/graphics/gnu-head-sm.jpg логото] на [[GNU]] проектот, а другото значење е [[GNU]]'s Not [[Unix]]. Оперативен систем започнат во раните 80ти, конкретно на [[27 Септември]] 1983 под раководство на младиот надежен и брадест долгокос хипик [[Richard Stallman]]. Идејата беше да се направи систем кој ќе се базира на принципите на сопственост на кодот на софтвер каква и што била претходната пракса. Значи во светот слободниот софтвер не дојде во раните или касните 80ти. Тој си постоел од самото постоење на софтерот. Потоа се појавија фирми како AT&T(tm), Xerox(tm), па потоа [http://www.fuckmicrosoft.com/ Microsoft(tm)] кои ги осакатија корисниците и им наложија да користат ограда наместо слобода. Веројатно тоа беше и главната мотивација на [[Richard Stallman|Stallman]] да направи систем во кој ќе може да има контрола врз апликациите што ги користи. Или како што тој вика, „''Полесно е да се притисне Ентер наместо да се внесува лозинка за најавување во системот''“ (парафразирано од [http://www.revolution-os.com/ Revolution OS]).
Потоа започнуваат да се формираат првите [[Дистрибуции|дистрибуции]].
 
Во почетокот на 90-те беше напишан поголемиот дел од [[GNU]] системот, со исклучок на [[Јадро|јадрото]] на оперативниот систем.
 
== Linux ==
 
[[Linus Torvalds]] млад студент од Хелсинки, во 1991 почна да работи на слободен кернел наречен Linux (Linux, Linu[s]+[Uni]x) кој ќе може да се шири на големата мрежа со можност за употреба од корисници од целиот свет и можност за надоградување и подобрување од секој кој има знаење тоа да го прави. Со тоа се формира голема мрежа на хакери низ целиот свет кои помагаа Linux кернелот да се шири со невидена брзина. Бројот на линии со код во кернелот растеа експоненцијално на секоја нова верзија, големината на архивата „тежеше“ се повеќе и повеќе.
 
== [[GNU]]/Linux ==
 
Во 1992, [[GNU]] сеуште нема употребливо јадро. Иако официјално јадро на системот [[GNU]] е [[GNU]]/Hurd, проектот [[GNU]] како привремено јадро го усвојува Linux. Со комбинација на [[GNU]] системот со Linux се добива комплетен  оперативен систем: [[GNU/Linux]]. Започна да се формира заедница на корисници на овој систем. Започнаа да се формираат...
 
== Дистрибуции ==
 
Да. Тоа се склопови од [[GNU/Linux]] оперативниот систем, и алатки имплементирани од страна на дистрибутерот. Први дистрибуции од тоа време беа:


* MCC Interim Linux,
* MCC Interim Linux,
Ред 23: Ред 9:
* SLS.
* SLS.


Потоа како посериозна и попрофесионална дистрибуција доаѓа Slackware Linux. На пазарот почнува борба со акции, се појавува [[RedHat Linux]] итн.
Потоа како посериозна и попрофесионална дистрибуција доаѓа [[Slackware]] [[Linux]]. На пазарот почнува борба со акции, се појавува [[Red Hat]] [[Linux]] итн.
 
== Типови на дистрибуции ==


Најчесто поделбите се прават врз основа на пакет-системот или менаџерот за пакети имплементиран во системот. Така денес постојат:
Најчесто поделбите се прават врз основа на менаџерот за пакети имплементиран во системот. Така денес постојат:


* RPM базирани - користат [http://en.wikipedia.org/wiki/RPM_Package_Manager RPM] (Redhat Package Manager) справувач со пакети;
* [[Rpm]] базирани - користат [http://en.wikipedia.org/wiki/RPM_Package_Manager RPM] (Redhat Package Manager) справувач со пакети;
* DEB базирани - користат [http://en.wikipedia.org/wiki/Deb_%28file_format%29 DEB] (Debian) справувач со пакети;
* [[Deb]] базирани - користат [http://en.wikipedia.org/wiki/Deb_%28file_format%29 DEB] (Debian) справувач со пакети;
* TGZ - иако некои одат кон терминот ''Slackware базирани'' дистрибуции - тоа би биле дистрибуции кои се базираат на технологијата применета во Slackware почнувајќи од справувачот за инсталација (tgz пакети) па се до скриптите за иницијализација на системот (BSD-Like)
* Tgz - иако некои одат кон терминот [[Slackware]] базирани дистрибуции - тоа би биле дистрибуции кои се базираат на технологијата применета во [[Slackware]] почнувајќи од справувачот за инсталација (tgz пакети) па се до скриптите за иницијализација на системот ([[BSD]]-Like)


== Врски ==
== Врски ==
Ред 45: Ред 29:
[http://counter.li.org/ Статистики за корисници и машини кои работат на [[GNU/Linux]]]
[http://counter.li.org/ Статистики за корисници и машини кои работат на [[GNU/Linux]]]


[[Category:[[GNU/Linux]]
[[Категорија:GNU/Linux]]
[[Категорија:Слободен софтвер]]

Преработка од 20:04, 26 март 2007

Како главен претставник на слободниот софтвер, GNU/Linux е систем кој смени многу работи во текот на развојот на информатичката технологија. Многумина кога велат Linux, впрочем мислат на GNU/Linux, а често пати некои GNU го поистоветуваат и со име на дистрибуција. GNU, Linux или GNU/Linux, тоа е систем кој на многумина им ги отвори очите во однос на тоа како навистина информатичката технологија треба да влијае врз општеството во позитивна насока.

Во почетокот на 90-те беше напишан поголемиот дел од GNU системот, со исклучок на јадрото на оперативниот систем. Во 1992, GNU сеуште нема употребливо јадро. Иако за почеток на напорите да се напише јадро на системот GNU е Hurd, проектот сепак како примарно јадро го усвојува Linux јадрото. Со комбинација на GNU системот со Linux се добива комплетен оперативен систем: GNU/Linux. Започна да се формира заедница на корисници на овој систем. Започнаа да се формираат...

Потоа започнуваат да се формираат првите дистрибуции.

  • MCC Interim Linux,
  • TAMU,
  • SLS.

Потоа како посериозна и попрофесионална дистрибуција доаѓа Slackware Linux. На пазарот почнува борба со акции, се појавува Red Hat Linux итн.

Најчесто поделбите се прават врз основа на менаџерот за пакети имплементиран во системот. Така денес постојат:

  • Rpm базирани - користат RPM (Redhat Package Manager) справувач со пакети;
  • Deb базирани - користат DEB (Debian) справувач со пакети;
  • Tgz - иако некои одат кон терминот Slackware базирани дистрибуции - тоа би биле дистрибуции кои се базираат на технологијата применета во Slackware почнувајќи од справувачот за инсталација (tgz пакети) па се до скриптите за иницијализација на системот (BSD-Like)

Врски

GNU.org GNU

Linux кернел

Листа на познати GNU/Linux дистрибуции

Викито на Gentoo

Статистики за корисници и машини кои работат на GNU/Linux

Преземено од „https://wiki.spodeli.org/index.php?title=GNU/Linux&oldid=731“